Park ranger Matt Graham.
Rond de klok van 1 uur zijn we in het Visitor Center van de Cumberland Gap waar we de tickets voor de excursie naar de Hensley settlement betalen. Voor een excursie van 3 en een half uur (die in totaal meer dan 4 uur zou worden) betalen we $ 20,- (omgerekend ongeveer € 15,-). Niemand anders heeft de excursie geboekt dus hebben we een privé excursie met Matt Graham. Een Park Ranger die al 24 jaar in dit park werkt en zijn hele ziel en zaligheid in dit werk heeft gelegd. Hij was zo trots op dit park, op deze omgeving, dat dat op ons overslaat.
Geschiedenis van de Gap.
Voordat we bij Matt in zijn jeep stappen hebben we nog een klein half uurtje. Deze tijd gebruiken we om in het Visitor Center in veel boekjes te lezen. De hele Cumberland Gap heeft een belangrijke rol gespeeld in de Civil War en de migratie van mensen richting het westen. Hier in deze streek is enorm gevochten in de periode 1861 en 1865. Gedurende een periode van 4 jaar heeft hier een vrijheidsstrijd plaats gevonden over civil rights en slavery. In het noorden was de slavernij al afgeschaft en in het zuiden wilde men dat nog in stand houden.
Uiteindelijk heeft het noorden het gewonnen onder leiding van Abraham Lincoln, de president, die hierbij het leven heeft gelaten door moord. Aan het einde van deze oorlog werd het land meer united en in 1863 werd de proclamatie van emancipatie opgesteld waarin iedereen ‘for ever free’ was, ook de slaven. Een enorme stap! Abraham Lincoln schreef: “If slavery is not wrong, nothing is wrong. I can not remember when I did not so think, and feel”.
Wij willen graag meer weten over dit stukje Amerikaanse geschiedenis waar wij als Europeanen zou weinig van weten. We kopen een boekje ‘the civil war remembered’.
Naar de Hensley settlement.
Om half 2 stappen we bij Matt in de 4×4 jeep. We rijden een klein uur naar de Hensley settlement. Eerst een stuk over de openbare weg, daarna over een privé pad, dwars door de bossen, steil omhoog op sommige stukken.
Tijdens deze rit leren we Matt wat beter kennen. Hij is een heel aardige man met een enorme liefde voor het National Park waar we zijn. Hij vertelt dat Rangers kunnen worden overgeplaatst naar andere parken (en dan een promotie krijgen), maar dat hij al 24 jaar hier in dit park werkt en daar echt heel trots op is.
Als we bij de Hensley settlement aankomen, staat 1 van de vrijwilligers (een ver familielid van de Hensley – familie) al klaar die de jeep van Matt overneemt zodat wij door de settlement kunnen lopen en aan het einde van de wandeling niet helemaal terug hoeven te lopen.
Groot terrein.
Het overzicht van het terrein van de settlement.
Bij de ingang van de settlement zien we een luchtfoto die toont hoe groot het nu is en waar de families woonden in de periode 1903 tot 1951. Op hoogtij dagen woonden en leefden hier een paar honderd mensen. De families hadden toen veel kinderen (20 kinderen was gewoon) want dat betekende veel (gratis) arbeidskrachten.
Het is hier echt stil.
Als we bij de ingang van de Hensley settlement staan, luisteren we eerst naar de stilte. Het is er écht stil, je hoort geen ander geluid dan de insecten en een enkele vogel. De vogels hoor je niet vanwege de warmte.
De Hensley familie was helemaal zelf voorzienend. In de tijd dat ze daar woonden was de oppervlakte waar ze leefden 3 x zo groot als die nog was. Boven op een heuvel verbouwden ze maïs, hielden ze vee, gingen de kinderen naar school, begroeven ze hun mensen, bouwden ze huizen en waren gelukkig.
Tweede wereldoorlog.
Matt laat ons de verschillende huizen en schuren zien die daar gebouwd waren. In de periode van de 2de wereldoorlog hebben veel jonge mensen mee gevochten en liepen de dorpen en steden leeg. Zo ook de jonge mensen van deze settlement. Na de oorlog ging het heel goed in de VS en was er veel, goed betaald werk, in de steden. De auto industrie heeft toen veel mensen een goed betaalde baan opgeleverd. De Hensley settlement is toen leeg gelopen. Toen het overgedragen werd aan de National Park Service was er nog nauwelijks iets over van de settlement. Met hulp van veel vrijwilligers en nog overgebleven familieleden van de Hensley’s is alles weer opgebouwd zoals het was.
Het gaat uiteraard niet eeuwen terug, maar het is heel bijzonder om op zo’n schitterende plek, midden in de mooie bossen van Kentucky, boven op een berg, ver weg van de bewoonde wereld in zo’n klein stukje samenleving rond te lopen waar ooit mensen gelukkig zijn geweest.
Matt blijft veel boeiende verhalen vertellen.
Waarom staat het huis staat in het dal?
Zo lopen we op een gegeven moment bij de plek waar een woonhuis heeft gestaan (het huis is 10 jaar geleden tot de grond toe afgebrand door mensen die daar een vuurtje hebben gestookt) waarop Matt ons vraagt waarom het huis juist op deze plek zou hebben gestaan: in het dal tussen 2 heuvels. De winters kunnen hier erg streng zijn en in een dal heb je dan net wat minder last van de koude winden. Het afgebrande huis wil men trouwens heel graag weer opbouwen, maar daar is helaas nu geen geld voor.
Op de achtergrond het afgebrande huis.
In de tijd dat hier mensen woonden was hier uiteraard geen elektriciteit. De bederfelijke waar werd in kuilen diep in de grond bewaard bedekt met stro en gras en aarde. In de winter had men op deze manier ook nog etenswaren.
Alles werd zelf gebouwd.
De huizen, uiteraard helemaal van (Amerikaans kastanje)hout gebouwd, waren heel laag binnen.
Een best lage zoldering.
Een lage zoldering betekende dat de kamer beter te verwarmen was. De oudste Hensley zoon had mee gevochten in de 2de wereldoorlog en toen hij terug kwam in de Hensley settlement is hij zelf een huis gaan bouwen, met voorbeelden die hij in Europa had gezien. Hij had bijvoorbeeld glazen ramen.
Dit huisje bouwde de oudste zoon.
Eén van de ruitjes is nog origineel glas, dat kan je herkennen aan het wat vervormende beeld als je door dat ruitje heen kijkt.
Het schooltje.
Het schooltje van de Hensley settlement is echt schattig. Alle kinderen, van jong tot oud, zaten in 1 lokaal waar ze les kregen van 1 meester.
Het klaslokaal.
Voor aan de muur hangt, van links naar rechts, 1 groot schoolbord. In het midden van het lokaal staat een grote hout gestookte kachel. Buiten, op een afstand van ongeveer 25 meter, zijn de WC’s. Eén voor de jongens en 1 voor de meisjes. Bij 1 van de huizen is trouwens een WC met 2 potten, naast elkaar. In verband met de hele grote gezinnen, duurde het soms gewoon te lang voordat je naar het toilet kon. Dan maar gezellig naast iemand anders zitten!
De laatste Hensley die begraven ligt, is in 1979 overleden. Hij woonde toen in een bejaardenhuis maar mocht begraven worden op de begraafplaats waar hij zó lang heeft geleefd. Hij ligt daar, samen met zijn vrouw, die te jong is gestorven (geen wonder na het baren en opvoeden van zoveel kinderen) heel rustig en vredig in een geweldige omgeving.
In de maanden mei tot en met september is de Hensley settlement permanent bewoond door een vrijwilliger. In ons geval was dat het verre familielid van de Hensley’s, met dezelfde familienaam. De vrijwilliger bewaakt de omgeving en kan er ook werkzaamheden uitvoeren.
Terug naar het Visitor Centre.
Als we ruim 2 uur door de Hensley settlement hebben gelopen met Matt, komen we uit bij de auto en worden we terug gereden naar het Visitor Center. Om even over half 6 staan we weer bij de auto en rond de klok van 6 uur zijn we terug op onze hotelkamer, een hele ervaring rijker. We hebben kennis gemaakt met een stukje geschiedenis van de VS. Een geschiedenis die wij nog niet eerder zo direct aan den lijve hadden mee gemaakt.